چگونه به کمک زبان بدن کلاس درس بهتری داشته باشیم؟

معلمان و اساتید کارآمد از زبان بدن خویش برای ارتباط با دانش آموزان استفاده می‌کنند. این زبان بدن باعث می شود که معلم رابطه خوبی با آن‌ها ایجاد کند. و حس امنیت و حمایت در ضمیر ناخودآگاه دانش آموز یا دانشجو ثبت شود. کلمات قدرت خاص خودشان را دارند. آن‌ها توانایی بالا بردن پایین‌ترین یا پایین آوردن بالاترین سطح آموزش یک معلم یا استاد را دارند. اما مهمترین دلیلی که نفوذ زبان بدن را بیشتر می داند، ترکیب بدن و تاثیر آن با کلمات است.

آن‌ها توانایی ارتقا یا مغشوش کردن مخاطبان را دارند. موثرترین ارتباطات زمانی اتفاق می‌افتد که اهمیت زبان بدن در آموزش تایید می‌شود. هنگامی که این نشانه ‌های غیر کلامی با مهارت ‌های کلامی ما هماهنگ هستند، و در اصل یک همکوشی ارتباطی ایجاد می‌کنند. در اصل به زبانی دیگر می توان اظهار کرد که، بدن ما مانند دهانمان با دیگران ارتباط برقرار می کند. تاثیر این ارتباط موثر می تواند در آموزشگاه ها، سخنرانی ها و دیگر اجتماعات عمومی به خوبی دیده شود.

زبان بدن

تاثیر زبان بدن در تدریس مانند تاثیر روح بر جسم است.

بین سر تکان دادن، لبخند، اخم، باز و بسته کردن دست ها، کج کردن سر، بالا بردن دست‌ها و هیجان در راه رفتن، معلمان و دانش آموزان صدها نشانه غیر کلامی ارسال و دریافت می شود. زبان بدن مثبت در یک کلاس درس توانایی تحریک، الهام بخشیدن و درگیری را دارد. این نه تنها به شما اطمینان می‌دهد که به آن آموزش نیاز دارید بلکه می‌توانید به دانش آموزان خود اطمینان دهید که واقعا می‌دانید در مورد چه چیزی صحبت می‌کنید.

اکثر مواضع رهبران بزرگ استفاده از زبان بدن را تشویق می‌کنند؛ چرا که قدرت و اعتماد به نفس یک فرد را به خوبی به نمایش می‌گذارد. نشانه های مربوط به این حالت شامل ایستادن با اعتماد به نفس، نگه داشتن کف دست ها به سمت پایین و حرکت مستقیم و صحبت کنترل شده است. مثلا به سیاستمداری که سخنرانی انتخاباتی ایراد می‌کند فکر کنید. تمام حرکات چنین شخصی شامل همین جزئیات ساده و مهم است.

اما موقع تدریس، نشانه‌ های غیر کلامی باید با سخنرانی یک سیاستمدار کاملا متفاوت باشد. این نشانه‌ها، گرما و همدلی را منتقل می‌کنند و به دانش آموزان یادآوری می‌کنند که شما، به عنوان معلم فردی خونگرم و اجتماعی هستید و می‌توانید به آن‌ها کمک کنید، تا رشد کنند. اصولا جنبه ‌های غیر کلامی گفتار، اساس زبان بدن را تشکیل می‌دهد و شامل موارد زیر است:

زبان بدن در آموزش

ارتباط چشمی مهم ترین اصل در زبان بدن برای تدریس بهتر

ارتباط چشمی در زبان بدن یکی از بهترین راه‌های برقراری ارتباط با دانش آموزان و حفظ تمرکز آن‌ها است. نگاه خود را روی یک دانشجو یا دانش آموز، در حدود ۱۵ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس به سراغ یک دانش‌آموز دیگر رفته و همین ارتباط را با او برقرار نمایید. دانش آموزان شما احتمالا زمانی که می‌دانند به طور مستقیم با آن‌ها صحبت می‌کنید توجه بیشتری به درس و سخنان‌تان می کنند. این مسئله هم چنین به آن‌ها کمک می‌کند تا احساس کنند دیده شدن داشته باشند. به این معنا که شما توجه خود را به تمامی بخش های کلاس و تک تک آنان ارزانی می دارید.

چشم‌ها به نوعی پنجره ‌های روحمان هستند. صرفا به این دلیل که چیزهای زیادی از درونمان را آشکار می‌کنند. ارتباط چشمی با توجه به شرایط موقعیتی که در آن قرار داریم، متفاوت است. معلمی که از تاثیر این مسئله در زبان بدن خود برای تدریس باخبر است احتمالا موفق تر از معلمی است که تنها تمرکز خود را بر روی چند شخص خاص متمرکز کرده و یا سعی می کند به کسی نگاه نکند. در اصل ارتباط چشمی یعنی اینکه من شما را می بینم و بر آنچه که انجام می دهید آگاهم. البته این مسئله نیز نشان دهنده اعتماد به نفس مدرس نیز هست.

کلامی رسا و ژستی مناسب چه تاثیری در آموزش دارد؟

دانش آموزان را به مشارکت کردن در درس دعوت کنید. اما چگونه؟ هنگامی که نشانه‌های غیر کلامی به یاد ماندنی به ذهن آنان وارد کنید، نرخ حفظ و نگهداری پایین حافظه افزایش می‌یابد. چرا که اغلب دیدن بهتر به همراه شنیدن صدای رسا، تاثیر تکمیلی خود را در یادگیری و آموزش بهتر می گذارند. و این مسئله در قیاس با حالتی که فرد فقط شنونده است کمی مشکل ایجاد می کند. تاثیر رسا بودن کلام و ژست مناسب در زبان بدن، همین مسئله را متذکر می شود. و به همین علت ساده برخی از معلمان تدریسی بهتر نسبت به برخی دیگر از معلمان دارند.

ارتباط چشمی

استفاده از دست ها برای ادامه دادن بحث یا جلب توجه

دست ها بهترین ابزاری هستند که می توان از آنها در آموزش و تاثیر زبان بدن استفاده نمود. البته تکان دادن مداوم آنها همیشه جایز نیست. اما ایجاد تمرکز و توجه بیشتر عمدتا به واسطه دست ها صورت می گیرد. حتی در این میان می توان از انگشتان کمک گرفت تا یک موضوع ساده را به دانش آموزان تفهیم نمود. دست ها می توانند هیجان، آرامش و سکون را به خوبی منتقل کنند. که بسته به مبحث مورد نظر می توان آنها را بالا برده یا به شکلی خاص و در ارتفاع مشخصی آنها را حفظ نمود.

همچنین شما به عنوان یک معلم می توانید کاری کنید که ادامه یافتن یا توقف درس به کمک دست ها و حرکات مربوط به زبان بدن تعیین شود. معلمی که حرکات خشکی دارد  یا به ندرت از دستانش برای جلب توجه استفاده می کند، نمی تواند انتظار داشته باشد که کسی از سخنان او لذت ببرد یا اینکه دچار کسلی نشود.

تاثیر لبخند در آموزش بهتر

تاثیر لبخند در آموزش بهتر مهم ترین نکته ای است که نباید از آن غافل ماند. دانش آموزان با معلمانی که می‌خواهند با آن‌ها ارتباط بهتری داشته باشند، و به نوعی شور و شوق بیشتری را به اشتراک می گذارند، ارتباط بهتری برقرار می‌کنند. این هیجان در نتیجه درک مطلب و ارائه آن به بهترین شکل به دانش آموزان در پی تاثیر لبخند و اجزای صورت در زبان بدن شکل می گیرد.

افزایش ارتباط غیر کلامی در کلاس به ما این امکان را می‌دهد که ارتباط موثری با دانش آموز یا دانشجو داشته باشیم. علاوه بر این، معلمان به گیرنده ‌هایی ماهر از نیازهای دانش آموزان تبدیل خواهند شد. چرا که در این رابطه قدرت ارسال سیگنال‌هایی را به دست می آورند که یادگیری را تقویت کرده، و چشمان آنها را به سیگنال‌هایی که ممکن است قبل از ارسال خفه شوند، باز می کند. ارسال این سیگنال ها آنان را آرامتر کرده و اجازه می دهد تا فضای دلنشین و البته پایداری در کلاس درس ایجاد شود.

تاثیر زبان بدن در تدریس

کلام آخر

هر آموزشی در جایگاه خود سختی ها و دشواری های خاصی دارد؛ که می توان به واسطه زبان بدن روند درک و تاثیر پذیری از آن را بهبود بخشید. مهم نیست که به تعداد انگشتان دست دانش آموز دارید یا کلاسی شلوغ و پر هیاهو را رهبری می کنید. زبان بدن می تواند در کنار کلامتان نقش مکمل ماجرا را بازی کرده و هرچه بهتر و بیشتر تاثیر حروف را در ذهن آنها منعقد نماید.

منابع:

1. https://everfi.com/insights/blog/the-importance-of-body-language-in-teaching/

2. https://www.theguardian.com/careers/top-tips-for-trainee-teachers-use-your-body-language-to-control-the-classroom