نشستن و ایستادن در زبان بدن در تدریس کلاسی

چگونه بنشینیم؟ چگونه بایستیم؟ این دو سوال شاید در بسیاری از ابعاد زندگی ما را درگیر کرده باشند. یکی از جمله این بررسی ها در زبان بدن در تدریس است. شاید بتوان زبان بدن در تدریس را مهم ترین عاملی دانست که بر خستگی و رخوت یا شادابی و پویایی یک یا چندین دانش آموز تاثیر می گذارد. بنابراین واقعاً مهم نیست که معلم 10 یا 50 نفر هستید. در کدام مقطع تحصیلی مشغول تدریس هستید و یا اینکه تمامی دانش آموزان نسبت به موضوع درس بی علاقه هستند یا برعکس. ایجاد حالتی پایدار و تغییر لحن با کمک زبان بدن در تدریس شما را در رساندن به مقصود اصلی یاری خواهد کرد.

اما چگونگی ایستادن یا نشستن در زبان بدن در تدریس مهم تر از هر موقعیت دیگری در قالب ارتباط غیر کلامی در تدریس می تواند ذهن یک استاد و آموزگار را درگیر نماید. اینکه بهتر است همیشه ایستاده باشیم یا خیر؟ اینکه نشستن باید در چه لحظاتی از درس انجام شود و غیره، همگی جزء سوالات روتین نحوه تدریس قرار می گیرند. اما نحوه برخورد ما و پاسخدهی به  این دست سوالات دانش و توانمان را به عنوان یک معلم بالا می برد و کمک می کند تا از مرحله ناامیدی برای تدریس بهتر به جایگاه مناسب برسیم.

زبان بدن در تدریس

مقایسه‌ی حالت ایستادن و یا نشستن در زبان بدن در تدریس

چه ما به عنوان یک معلم یا استاد ایستاده باشیم، و یا نشسته تدریس کنیم یا در مقابل دانش آموزان قوز کرده باقی بمانیم، یا پشت به آن‌ها پیغامی را با توجه به آنچه می‌خواهیم ارائه دهیم، پیامی واضح را ارسال می‌کنیم. انتخاب ما به هدف فعالیت مان در پیشرفت تدریس بستگی دارد. زمان‌هایی هست که می‌خواهیم توجه همه دانش آموزان را به سمت خویش جلب کنیم. گاهی هم پیش می آید که می‌خواهیم به گروه‌ها، دو نفر یا افراد مختلف در کلاس نگاه کنیم و همچنین موقعیتی پیش می آید، که می‌خواهیم کاملا ساده باشیم. بنابراین ما موقعیت‌ های متفاوتی را اتخاذ خواهیم کرد.

در هر جایی که از کلاس که ایستاده‌ایم، دانش آموزان ما را خواهند دید، به همین دلیل وقتی که می‌خواهیم توجه کل کلاس را برای روشن کردن درس و یا دستور دادن به آن‌ها جلب کنیم، ایستاده بودن در زبان بدن در تدریس بهتر عمل می کند. برخی معلمان مجرب می‌دانند که چگونه توجه یک گروه بزرگ از دانش آموزان را به هنگام نشستن حفظ کنند، اما قطعاً احتمال این وجود دارد که اگر معلم نشسته باشد، ممکن است کمتر بتواند توجه دانش آموزان را به خود جلب کند.

مشکل دیگر نشستن در زبان بدن در تدریس، پیامی است که می‌تواند به دانش آموزان انتقال داده شود. در حالی که نشستن در مقابل دانش آموزان در آغاز یک کلاس می‌تواند فضای گرم و راحت را ایجاد کند، اما اگر مراقب نباشیم، این حرکت در کلاس درس می‌تواند به دانش آموزان تاثیر عدم علاقه و انگیزه را از سوی ما ارائه دهد. بنابراین توجه به بالانس نگه داشتن این مسئله کمک می کند تا در جذب و کنترل کلاس با کمک زبان بدن در تدریس نقش موثری را ایفا کنید.

تدریس

ارتباط زبان بدن در تدریس و انتقال انرژی در کلاس درس

زبان بدن در تدریس نقش بزرگی در پخش کردن سطح انرژی در کلاس ایفا می‌کند، و اگر کل مدت ارائه دروس نشسته باشیم، ایجاد هرگونه انرژی جدید بسیار مشکل است. گاهی اوقات نشستن ایده خوبی به نظر می رسد. اگر ایستادن تدریس کردن ممکن است دانش آموزان را منحرف کند، و برای هر مدت زمانی تغییراتی به وجود آید، بهتر است که به طور فیزیکی در جایی بنشیند که به راحتی در تیررس همه دانش آموزان باشید. با فرض همین حالت در زبان بدن در تدریس و در حالی که آن‌ها در حال یادگیری هستند، بهتر است موقعیت شما در وسط کلاس باشد. چرا که این موقعیت مکانی معلم را در دسترس آنها قرار می‌دهد تا به هر سوالی پاسخ دهد.

نشستن در کلاس، اطراف یا در پشت سر دانش آموزان چندین مزیت دارد. اول اینکه، معلم به آنها این پیام را منتقل می کند که می تواند به طور سیار در کلاس حرکت کند و قرار نیست با یک دانش‌آموز، جفت یا گروهی خاص برای مدت طولانی‌تر از آنچه که لازم است، در ارتباط باقی بماند. دوم اینکه، معلم به لحاظ فیزیکی تعامل بیشتر و استرس کمتری در کلاس ایجاد می کند، که به نوبه خود منجر به فضای ارتباطی بیشتری به کمک زبان بدن در تدریس می‌شود.

مزیت ایستادن در کنار دانش آموزان در حین تدریس چیست؟

ایستادن در زبان بدن در تدریس با نزدیکی به میز دانش آموزان مزایای فراوانی دارد. درست است که ایستاده تدریس کردن، مزایای خاص خودش را دارد اما این مزیت در کنار کوچکترین فاصله با دانش آموزان شکل جذاب تری به خود می گیرد. معلمی که فقط در نزدیکی تابلو آموزشی به تدریس می پردازد فاصله و خطی میان خود و آنان ایجاد می کند. اما کسی که در فاصله مناسب با تمامی دانش آموزان با جابجایی های مناسب قرار می گیرد، علاقه فردی و توجه دانش آموزان را به موضوع افزایش می دهد.

این مسئله به نزدیکی عاطفی و احساس امنیت روانی دانش آموزان کمک می کند. همچنین باید خاطر نشان کرد که به دلایل واضحی، دانش آموزان می‌توانند با یک معلم که بالای سر آن‌ها ایستاده‌اند، احساس راحتی بیشتری داشته باشند. البته لازم به ذکر است که این موضوع به معلم این اجازه را می‌دهد که خود را در نزدیکی گروه های مختلفی از دانش آموزان قرار دهند، بدون اینکه به طور مداوم با جابجا کردن اشیاء در کنار خود باعث حواس پرتی در دانش آموزان شود. به همین سبب درک بهتر دروس در حالتی مناسب به کمک این روش زبان بدن در تدریس به وقوع می پیوندد.

زبان بدن

.

الگوهای تعاملی در زبان بدن در تدریس

سوالاتی که معلم یا استاد باید در هنگام استفاده از زبان بدن در تدریس از خود بپرسد، عبارتند از:

بسته به وظیفه‌ای که درگیر آن هستید و تعاملی که مورد نیاز است، باید موقعیت ‌های متفاوتی را به کمک زبان بدن در تدریس اتخاذ نمایید. موضوع کنترل کلاس نیز با موقعیت معلم دارای اهمیت خاصی می‌شود، چرا که او می‌تواند بیش از حد درگیر فعالیت‌ هایی باشد که دانش آموزان محور حول آن قرار می گیرند؛ و منجر به مهار یا عدم دخالت کافی، و ارائه راهنمایی کافی (غفلت) می‌شوند. موقعیتی که معلم باید به کمک نحوه ایستادن یا نشستن در کلاس درس اتخاذ کند به طور مستقیم به این موضوع مربوط می‌شود که چگونه او می‌تواند میزان متوازن توجه و فضا را به دانش آموزان آموزش دهد.

ارتباط غیر کلامی در تدریس

.

بررسی مشکلات مشترک با موقعیت یابی در زبان بدن در تدریس

در اینجا چند مشکل مشترک وجود دارد که معلم با موقعیت یابی و چگونگی تلاش برای حل آن‌ها مواجه می شود.

مشکل: دانش آموزان کلاس را دنبال نمی‌کنند، توجه نمی‌کنند، و غیره.

راه‌حل: در جلوی کلاس و یا جایی که همه دانش آموزان می‌توانند شما را ببینند بایستید و قبل از صحبت با همه آنها ارتباط چشمی برقرار کنید.

مشکل: ارتباط دانش‌آموز با یکدیگر به دلیل کنترل بیش از حد معلم دچار مشکل است.

راه‌حل: بهتر است که بیشتر در دسترس تمامی دانش آموزان باشید. در چنین شرایطی بهتر است در وسط کلاس یا جلوی کلاس نشسته، یا در کلاس حرکت کنید و خم شوید تا به دانش آموزان بیشتر نزدیک شوید.

راه‌حل: زمان‌ هایی وجود دارد که هدف از فعالیت در کلاس این است که دانش آموزان با هم‌کار کنند و با این حال یکی از این دو گروه به سادگی راهنمایی های لازم را دریافت می کنند. در این حالت، عاقلانه است که به کمک زبان بدن در تدریس، خود را نزدیک یک گروه قرار دهید تا دانش‌آموز “نیازمند” را تشویق کنید تا با دیگران تعامل بیشتری داشته باشد.

راه‌حل: به صورت دایره وار یا مستقیم به آنها نزدیک ‌تر شوید. در هر صورت به طور مداوم در کلاس حرکت کنید، به سوالات دانش آموزان با حرکات سر و با دقت گوش داده، و اطمینان حاصل کنید که آن‌ها در حال انجام کار هستند، و یا در وضعیتی می‌نشینند که شما را در دسترس همه آنان قرار می ‌دهد. این موضوع کمک می کند تا به کمک راه رفتن و ایستادن در کنار آنها با زبان بدن در تدریس تعامل پویاتری داشته باشید.

جمع بندی نهایی

آشنایی با مزایا و موقعیت یابی درست در زبان بدن در تدریس هنگام نشستن یا ایستادن شما را برای ارائه دروس به شیوه بهتر آماده می کند. با این حال انتخاب هر کدام از این موارد بسته به نوع و نحوه تدریس می تواند متفاوت باشد. اما آنچه که روشن است، این حقیقت است که باقی ماندن در هر یک از حالات مذکور و دوری از دانش آموزان یک ارتباط نامفهوم و حالتی سست و ناخوشایند را در کلاس درستان ایجاد خواهد کرد.

منبع:

1. https://www.teachingenglish.org.uk/article/teacher-positioning-classroom